Nova sirovina za đubrivo – ostaci u proizvodnji vina

Visoko-koncentrovane i sporo-otpuštajuće NPK komponente sa organskom materijom kao nosačem

Kultura proizvodnje vina stara je oko 6500 godina, o čemu svedoče brojni arheološki pronalasci sa teritorije Grčke. Ovo alkoholno piće dobija se preradom plodova vinove loze (grožđa).

Svake godine se hiljade tona ostataka u proizvodnji vina tretiraju kao nus proizvod tj. otpad, a zapravo je reč o biljnim ostacima visoke biološke vrednosti.

Poznato je da je količina organske materije u zemljištu jako važna jer ima direktan uticaj na plodnost, fizičke i hemijske osobine zemljišta. Takođe, jako je važno poreklo organske materije. Ostaci grožđa sadrže velike količine antioksidanata od kojih su najpoznatija fenolna jedinjenja.

Šta su antioksidanti?

Da bi se zaštitile od oksidativnih oštećenja izazvanih reaktivnim kiseoničnim česticama, biljke su tokom evolucije razvile sisteme zaštite (antioksidante) koji mogu da spreče ili smanje intenzitet oksidativnih procesa u njihovim tkivima i organima. Antioksidanti su supstance koje, prisutne u manjoj koncentraciji u odnosu na supstrat koji se oksiduje, mogu da spreče njegovu oksidaciju (J. Šućur, 2015. cit Niki, 2010; Ghasemzadeh i Ghasemzadeh, 2011; Lopez-Alarcona i Denicolab, 2013).

Sa funkcionalnog aspekta antioksidanti se mogu podeliti u dve kategorije: preventivne antioksidante koji deaktiviraju aktivne kiseonične vrste sprečavajući ih da formiraju nove radikale, i antioksidante koji prekidaju lančane reakcije oksidacije, koji deluju kao ,,hvatači kiseoničnih radikala, transformišući ih u stabilne, neradikalske proizvode (J. Šućur, 2015. cit Niki, 1987).

Zašto su fenolna jedinjena važna?

Pored toga što deluju kao snažni antioksidanti, fenoli su jedinjenja od velike važnosti za biljku. Značajni su kao ćelijski potporni materijal poput lignina i suberina koji čine mehaničku potporu i barijeru invaziji bakterija i gljiva (J. Šućur, 2015. cit Häkkinen, 2000; Popović, β001).

Biljni fenoli deluju kao unutrašnji fiziološki regulatori, utiču na rast biljke tako što: regulišu širenje biljne ćelije, utiču na aktivnost hormona rasta biljke, auksina, kontrolišu kretanje biljke utičući na turgor biljnih ćelija, te takođe regulišu klijanje semena.

Zaštitna uloga fenolnih jedinjenja - Za biljke je od velike važnosti njihova povezanost s gljivicama koja je obično uzajamno korisna (saprofitne gljive, mikorize i endofiti). Mali broj gljivica su razvili dalju finu ravnotežu u obostranu korist za biljne patogene. Postoje značajni dokazi da su izvedene odbrambene komponente otpora kod biljaka koje nisu domaćini patogena, posebno kod divljih vrsta biljaka. Unapred napravljeni antibiotski spojevi poput fenola i polifenolnih spojeva su sveprisutni u biljkama i igraju važnu ulogu kod ne-domaćina u otpornosti na gljivice. Osim toga, mnogi flavoni i flavanoidi su pokazali da su aktivni protiv gljivičnih patogena i obično se pojavljuju tokom skladištenja voća i povrća, odnosno Aspergillus sp., B. cinerea i F. oxysporum. Fungicidna aktivnost niza stilbena i srodnih spojeva je testirana protiv nekoliko gljiva, uključujući i neke patogene, koji inficiraju grožđe tokom skladištenja.

Biljni fenoli su sekundarni metaboliti uključeni u obrambeni mehanizam biljke protiv gljivičnih uzročnika bolesti i insekata. Biljke reaguju i na razne neprijatelje u okolini koji koriste konstitutivna i indukovana fenolna jedinjenja koja utiču na karakteristike osetljivosti i otpornosti napadnute biljke. (S. Lovrić, 2014.)

Koštice grožđa – „magacin hranjivih materija“

[caption id="attachment_97833" align="alignright" width="337"] Foto: Pixabay (DorianKrauss)[/caption]

Ostaci u proizvodnji vina bogati su košticama tj semenom grožđa u kome biljka deponuje sve neophodne nutritijente koje će iskoristiti za generativno razmnožavanje tj klijanje i rast nove biljke.

Seme je bogato kako mineralnom, tako i organskom materijom (ugljeni hidrati, proteini i masti). Seme grožđa u najvećoj meri bogato je mastima tj. lipidima zbog čega se koristi za proizvodnju ulja (ulje koštice grožđa). Lipidi sadržani u semenu grožđa predstavljaju visoko energetske molekule, energija koja se oslobodi prilikom sagorevanja jednog grama ugljenih hidrata iznosi 16,75, proteina 28,86, a masti (lipida) čak 38,52 kJ.

Lipidi imaju ulogu supstrata za dobijanje energije i čine polaznu materiju pri sintezi brojnih supstanci neophodnih za porast i razvoj nove biljke. (R. Kastori, 1984.)

Na osnovu navedenih podataka, može se zaključiti da ostaci grožđa predstavljaju odličnu sirovinu za proizvodnju đubriva zbog čega je TMB Diamond odlučio da patentira novo đubrivo pod nazivom ZEOGRAPE, to je organo-mineralno đubrivo i oplemenjivač zemljišta na bazi biljnih ostataka dobijenih u proizvodnji vina (ostaci grožđa) sa više od 55% organskih materija biljnog porekla, kojem se u posebnom postupku dodaju 100% vodotopive NPK komponente i zeolit.

Šta ZEOGRAPE izdvaja od ostalih đubriva?

Kod ZEOGRAPE-a nosač aktivne materije je zeolit i organska materija oplemenjena probranim sirovinama koje sadrže visok procenat makro i mikroelemenata koji su 100% rastvorljivi u vodi. Organska materija, a naročito zeolit su nosači aktivne materije koji jono-izmenjivačkim sposobnostima „vežu“ hranjive materije na sebe i lako ih otpuštaju kada ih biljka usvaja. Hraniva se na taj način ne ispiraju i ne isparavaju već su biljci dostupna tokom čitave vegetacije.

Primenom ZEO GRAPE-a zadovoljavaju se sve potrebe zemljišta i gajenih biljaka kako u pogledu organske materije, tako i po pitanju minerlne materije. Sadržaj NPK komponenti u ovom đubrivu je 6:12:12, uz mogućnost pravljenja namenske formulacije đubriva i prilagođavanje sastava NPK analizi zemljišta.

Doza primene zavisi od agrohemijskog sastava zemljišta i gajene kulture

GENERALNA PREPORUKA: 300-500 kg/ha uz obaveznu inkorporaciju u zemljište.

Autor: Pavle Stojiljković TMB Diamond

Foto: Pixabay (ponce_photography)